امکان رجوع واهب از هبه به نوادگان

در عقد هبه اصل بر این است که واهب می‎تواند به عین موهوبه رجوع کرده و آن را تملک کند. این اصل استثنائاتی دارد. یکی از موارد استثنا «هبة به اولاد» است که مطابق با بند 1 مادة 803 قانون مدنی غیرقابل رجوع به شمار می‎رود. اکثر نویسندگان حقوق مدنی معتقدند حکم هبة به اولاد شامل نوادگان هم می‎شود، بنابراین، واهب نمی‎تواند از هبة به «اولادِ اولاد» خویش رجوع کند. بررسی خاستگاه بند 1 مادة 803 در فقه، یعنی مبحث «هبة به ارحام» نشان می‌دهد وفق نظر مشهور فقیهان، واهب نمی‎تواند از هبة به همة «ارحام نسبی» خویش رجوع کند. براساس این دیدگاه، هبة به نوادگان نسبی رجوع‌ناپذیر و هبة به نوادگان رضاعی رجوع‌پذیر است، در عین حال، خاطر نشان می‎کند آنچه مورد اجماع فقیهان است، منحصراً رجوع‌ناپذیری هبة به پدر، مادر و اولاد واهب است. بنابراین، به نظر می‎رسد قانون‌گذار برای عمل به اصل و پرهیز از توسعة استثنا، به قدر متیقن یعنی نظر اجماعی فقها، اکتفا کرده است و از این رو، نمی‎توان مانند اکثر مؤلفان هبة به نواده را نیز مشمول مقررة مزبور دانست. بنابراین، هبة به نوادگان نسبی و نوادگان رضاعی رجوع‌پذیر است.